POLANÓW
Miasto położone jestt na granicy Równiny Słupskiej i Pojezierza Bytowskiego w strefie chronionego krajobrazu, nad rzeką Grabową, na skrzyżowaniu szlaków: Koszalin—Miastko i Bobolice—Sławno.Miejscowość leży w dolinie rzeki Grabowej w otoczeniu wzgórz morenowych sięgających do wysokości 104 m npm. Jedno z nich położone na południe od miasta o nazwie „Święta Góra” (156 m n.p.m.) było miejscem kultu pogańskiego. Przez Polanów wiedzie szlak turystyczny „Krainy Lasów i Jezior” prowadzący z Człuchowa do Jarosławca. Okolice miasta stanowią atrakcyjny teren krajoznawczy. W odległości 12 km na północ od miasta w miejscowości Krąg znajduje się renesansowy zamek z 1580 r. (w remoncie), otoczony parkiem. Obok kaplica zamkowa — obecnie kościół z sarkofagami i epitafiami Podelwilsów, renesansowym ołtarzem oraz barokową chrzcielnicą.Nad jeziorami Kwiecko i Kamienno (12 km) elektrownia wodna typu przepompowego. W odległości 5 km na płn.-wsch. od Polanowa, w głębokim znajduje się rezerwat przyrody „Wieleń” o charakterze leśno-krajobrazowym (pow. 2 ha). Obejmuje on las i bór mieszany z licznymi źródliskami. W odległości 500 m od Polanowa zaczyna się rezerwat faunistyczny na rzece Grabowej (na długości 7,6 km:, i pow. 1,5 ha). Celem ochrony są naturalne tarliska pstrąga potokowego, głowacza i strzebli oraz przybrzeżne siedliska bociana czarnego i zimorodka. Przy trasie Polanów—Koszalin, na odcinku między Nacławiem a l4ad-borcm znajduje się pomnikowa aleja bukowa (432 buki w wieku około 200 lat).Stare osiedle słowiańskie. Istnienie grodu potwierdza Kronika Wielkopolska z przełomu XIII i XIV w. W XIII w. początkowo stanowi lenno Święców, potem należy do biskupów kamieńskich przechodząc w dzierżawę książąt pomorskich. W roku 1474 książę Eryk II oddaje miasto i okolice Piotrowi Glassenapp — feuda-łowi niemieckiemu. Prawa miejskie otrzymuje Polanów w polowie XIV w. Do roku 1637 miasto należało do księstwa pomorskiego. W latach 1637—53 znajduje się w rękach Szwedów a następnie Brandenburczy-ków. Miasto poniosło duże straty w wojnie 30-letniej.Jeszcze na początku XVII w. okolice Polanowa zamieszkiwała ludność kaszubska. W XVIII w. miasto rozwinęło się .jako ośrodek tkacki, produkujący sukno na eksport. W latach 1897 i 1898 Polanów uzyskuje połączenie kolejowe ze Sławnem i Koszalinem. W roku 1903 otrzymuje połączenie kolejowe z Bobolicami. Przed drugą wojną światową rozwija się rolnictwo, tkactwo, garbarstwo i browarnictwo. Miasto posiadało tartaki i cegielnie. W czasie działań wojennych w 1945 r. miejscowość ponosi duże straty — zniszczeniu uległy linie kolejowe, browar, tartaki i 80% budynków mieszkalnych. Polanów obecnie liczy około 2,3 tys. mieszkańców, jest siedzibą władz miejsko-gminnych.W mieście warto obejrzeć kościół gotycki z XV w. odbudowany i przebudowany w latach 1736 i 1858.POŁCZYN ZDRÓJ-Miasto położone w północnej części Pojezierza Drawskiego wśród lesistych wzgórz morenowych o znacznych wysokościach względnych i bezwzględnych, nad rzeką Wogra, w strefie chronionego krajobrazu. Na zboczach doliny rzeki Wogry znajdują się liczne malownicze jary, porośnięte przeważnie lasem bukowym. Na dnie strumieni spotyka się głazy narzutowe, niekiedy o znacznych rozmiarach. Kilka kilometrów na południe od miasta rozpoczyna się jedna z najpiękniejszych rynien polodow-cowych w Polsce, tzw. „Dolina Pięciu Jezior”, ciągnąca się na przestrzeni 4,5 km. W dolinie tej znajdują się jeziora: Górne, Okrągłe, Długie, Głębokie i Małe. Stąd bierze swój początek Drawa.Na północ od miasta rozciąga się znaczny kompleks obfitujący w grzyby i jagody. Przez Połczyn Zdrój przebiega dawny szlak handlowy — „solny”, którędy wożono bursztyn, sól i śledzie z Kołobrzegu na południe, a zboże, potas, skóry i inne towary na północ. Właśnie miasto powstało w miejscu zatrzymania się wędrownych kupców.Pierwsze źródła historyczne o Połczynie pochodzą z XIV w. Brak śladów grodziska, które było niegdyś na jego miejscu. Natomiast na południe od miasta, w lesie bukowym nad głębokim jarem jest grodzisko z podwójnym wałem. Dojście znakowanym szlakiem (czerwonym) od sanatorium Borkowo przez malowniczy „Wilczy Jar”. Brak także śladów miasta średniowiecznego (za wyjątkiem układu ulic), które nie posiadało murów obronnych ani wież lub bram murowanych, a było jedynie otoczone wałem ziemnym.Jest tylko zamek, którego budowę rozpoczął książę Bogusław IV w 1290 r. przeciw grożącym najazdem Bran-denburczykom. Należał on kolejno do rycerskich rodzin Wedlów i Manteuflów. W XV w. Manteuflowie rozbudowali zarówno miasto jak i zamek przyczyniając się między innymi do rozwoju drobnego przemysłu i rzemiosła. Po wojnie 30 letniej w XVII w. miasto podupadło, zanikło rzemiosło — szczególnie sukiennicze, z którego Połczyn słynął. Dopiero odkrycie źródeł mineralnych (szczawy żelaziste) i określenie ich właściwości leczniezych w 1688 r. rozpoczęło karierę miasta jako uzdrowiska. W okresie międzywojennym istniało tu osiem sanatoriów, z których jedno — Borkowo (2 km na południe od miasta) zamieniono na ośrodek „Lebensborn SS” — specjalny ośrodek eksperymentujący w dziedzinie zachowania „czystości rasy germańskiej”. 5 marca 1945 r. miasto zostało wyzwolone przez oddziały I Armii Wojska Polskiego.Obecnie Połczyn-Zdrój liczy około 8 tys. mieszkańców. Władze miejskie poczyniły wiele wysiłków dla upiększenia miasta. Szczególnie ul. Grunwaldzka zamieniona na ciąg spacerowy, z ładnie odnowionymi secesyjnymi kamienniczkami jest bardzo atrakcyjnym elementem miasta. Połczyn Zdrój jest drugim co do wielkości uzdrowiskiem województwa koszalińskiego. Obiekty uzdrowiskowe usytuowane są głównie na terenie 80-hektaro-wego parku zdrojowego, w którym znajduje się również kilka stawów i jezior, basen kąpielowy, kryty amfiteatr oraz źródło mineralne „Joasia”. Leczy się tu głównie choroby reumatyczne i kobiece.Z zabytków na szczególną uwagę zasługują:. zamek, gruntownie przebudowany w XVIII w., kościół z XV w. przebudowany na neogotycki w XIX w., z brązową płytą renesansową biskupa E. Manteufla (1594 r.) oraz stary młyn wodny z XIX w. z kołem o przekroju 14 m (ul. Koszalińska 5).W mieście znajduje się także ośrodek wczasów leczniczych FWP „Radość”.Połczyn słynie z dobrego piwa, które warzy miejscowy browar oraz wód mineralnych „Połczynianka”.Informacja turystycznaHotel „Zdrój” — PI. Wolności 3, tel. 127-76, punkt „it”.Hotel „Turystyczny” — ul. Wojska Polskiego 52, tel. 127-44.„Gromada” — ul. Grunwaldzka 6, tel. 123-23, punkt„it”.KomunikacjaPKP — dworzec; linia Świdwin — Grzmiąca.PKS — dworzec; linie Świdwin, Białogard, Koszalin, Szczecinek, Czaplinek.STARE DRAWSKO-Wieś na Pojezierzu Drawskim na przesmyku pomiędzy jeziorami Drawsko i Żerdno (Srebrne) w odległości 8 km na północ od Czaplinka przy trasie Kołobrzeg — Piła, w gminie Czaplinek.Jezioro Drawskie — największe na Pojezierzu Zachodniopomorskim (1862 ha) — drugie co do głębokości w Polsce (79,1) m), ma kształt nieregularny, z bardzo dobrze rozwiniętą linią brzegową. Brzegi na wielu odcinkach klifowe, wznoszą się niekiedy do 40 m nad poziom wody. Na środku jeziora duża wyspa Bielawa (pow. 90 ha) z olbrzymim czteropiennym bukiem.Jezioro Żerdno (pow. 192 ha, głęb. 35 m) stanowiło kiedyś zatokę jeziora Drawsko. (Za panowania Fryderyka Wielkiego w wyniku obniżenia poziomu wody, powstały dwa jeziora, obecnie przedzielone nasypem drogi).Przez obydwa jeziora przepływa rzeka Drawa — jeden z najpiękniejszych szlaków kajakowych Pomorza.Początki Starego Drawska — zwanego do drugiej wojny światowej Drahimem — sięgają VII w., gdzie na miejscu późniejszego, żarniku znajdował się gród słowiański otoczony wałami. W końcu XIII w. osada znajduje się w rękach joanitów. W roku 1366 wraz z zamkiem kupuje ją Kazimierz Wielki. W czasach panowania Władysława Jagiełły zamek zostaje rozbudowany i ufortyfikowany. Do roku 1668 pełni on rolę warowni w najdalej na północ wysuniętej części Wielkopolski, stanowiąc jednocześnie siedzibę starostów polskich.W roku 1668 Drahim zostaje zajęty przez Brander-burgię — zamek pełni funkcję pruskiej strażnicy. W czasie wojny siedmioletniej został spalony, a Drahim staje się zwykłą wsią. Obecnie liczy około 200 mieszkańców pełniąc między innymi funkcję wsi letniskowej.W Drawsku na szczególną uwagę zasługują: mury zamkowe (o grubości 1,5 m) wykonane z cegły tzw. palcówki. W murach widoczne resztki okien szczelinowych, studnia zamkowa wykonana wewnątrz kasztelu. Siady grodziska słowiańskiego, z VII—IX w. położone około 1 km na płd.-zach. od wsi na cyplu półwyspu jeziora Drawsko, park ze starymi rodzimymi drzewami, kościół neogotycki na północ od zamku, zbudowany z głazów narzutowych.PKS — przystanek; linia Czaplinek — Połczyn Zdrój.Schronisko Młodzieżowe w Szkole Podstawowej, m. 22, tel. 20, (sezonowe).Jadłodajnia „Podzamcze”, kat. III, m. 50.RADACZ-Wieś położona na zachodnim brzegu jeziora moreny dennej — Radacz (pow. 152 ha) w odległości 1,5 km na płd.-zach. od szosy Szczecinek — Barwice, na Pojezierzu Drawskim, w gminie Silnowo. Na zachód od wsi oraz na południe od jeziora —duże kompleksy leśne.Teren ten zasiedlony od czasów przedhistorycznych, o czym świadczą dwa grodziska: jedno przy północnym, drugie przy wschodnim brzegu jeziora (przy ujściu Kanału Radackiego). Oba częściowo zniszczone w wyniku eksploatacji żwiru. Od XI w. teren ten należał do bogatego rodu Kleszczów, którzy w wyniku germanizacji przyjęli nazwisko von Kleist .Marszałek Henning von Kleist w czasie wojny prusko–austriackiej w 1742 r. zrabował na Śląsku z majątku Sobieskich złoconą i malowaną karetę, dar mieszkańców Wiednia w dowód wdzięczności za wyzwolenie z oblężenia przez Turków. Karetę tę przerobili Kleistowie na ambonę i umieścili w kościółku ryglowym z 1744 r. W 1945 r. w czasie walk kościółek w dużym stopniu został zniszczony, dlatego ambonę po konserwacji umieszczono w zamku Słupskim. We wsi znajduje się również pałac rodu Kleistów bez określonego stylu z XIX w. Obecnie jest w nim ośrodek kolonijny.Radacz liczy około 400 mieszkańców.— PKS — przystanek (1,5 km od miejscowości); linia Barwice — Szczecinek.ROSNOWO-Wieś położona na Równinie Białogardzkiej nad sztucznym jeziorem Rosnowskim, w odległości 4 km od szosy głównej Koszalin — Szczecinek, w #gminie Manowo.Miejscowość leży w strefie chronionego krajobrazu, obejmującego między innymi okolice jezior: Rosnowskie-go i Hajka. Brzegi jeziora są siedliskiem ptactwa wodnego i błotnego.Przez wieś przechodzi pieszy szlak turystyczny, prowadzący z Koszalina do Tychowa. Rzeka Radew, prawy dopływ Parsęty, jest atrakcyjnym szlakiem kajakowym. Jezioro Rosnowskie utworzone na Radwi ma dobre warunki do uprawiania sportów wodnych i wędkarstwa. Nad brzegiem jeziora przystań wodna i kąpielisko. W pobliżu elektrownia wodna.PKP — przystanek kolejki wąskotorowej; linia Koszalin — Bobolice.PKS — przystanek; linia Koszalin — Bobolice.SIANÓW-Miasto położone w odległości 9 km na płn.-wsch. od Koszalina, przy trasie Szczecin — Gdańsk, na krawędzi pradoliny rzeki Unieść. Przez miejscowość przechodzi szlak „Wybrzeża”. Na płd.-zach. od miasta rozciąga się porośnięte lasem wzniesienie moreny czołowej (Góra-Chełmska — 137 m n.p.m.). Rzeka Unieść o długości 26 km i stosunkowo dużym spadku wpada do jeziora Jamno.Stara osada słowiańska; prawa miejskie otrzymała w 1343 r. W XVI i XVIII w. należała do rejencji koszalińskiej, w XIX w. zbudowano tutaj fabrykę zapałek. Niepodległość uzyskuje 3 III 1945 r. Jest ośrodkiem administracji miejskiej i gminnej, liczy około 4750 misszkańców. Na uwagę zasługuje kościół szachulcowy z gotycką wieżą z XVI w., ratusz z 1879 r. oraz domy mieszczańskie z XVIII/XIX w. Ciekawy jest również rzadko spotykany eliptycznego kształtu rynek.W mieście znajduje się jedna z większych fabryk zapałek w Polsce.SĘPOLNO WIELKIE-Miejscowość w odległości 7 km na płn.-zach. od Białego Boru, w zalesionej strefie pagórków moreny czołowej. We wsi znajduje się park z ciekawymi okazami drzew,zaś w okolicy malownicze, dosyć duże jezioro Bobięciń-skie i kilka mniejszych. W sąsiedztwie pobliskiej wsi Sępólno Małe, w odległości około 2 km od szosy Bobolice — Biały Bór, jest rezerwat wodno-florystyczny lo-beliowego „Jeziora Piekiełko” o pow. około 10 ha.Wieś założona w 1583 r. w miejscu starej osady słowiańskiej. W miejscowości tej zwiedzić można kościół z XVII w. W pobliskim Sępólnie Małym znajduje się XVII wieczny kościół oraz pomnik przyrody — głaz narzutowy o wymiarach 10 m X 2 m X 1,5 m. Sępólno Wielkie należy do gminy Biały Bór.PKS — przystanek; linia do Białego Boru.Pole biwakowe nad jeziorem Bobięcińskirn.SIECINO-Miejscowość na Pojezierzu Drawskim w strefie chronionego krajobrazu, położona w pasie moren czołowych nad rynnowym jeziorem Siecino (pow. 730 ha, największa głębokość 44,2 m) przy trasie Złocieniec — Połczyn Zdrój. Jezioro Siecino jest jednym z głębszych akwenów śródlądowych na Pomorzu. Zachodnie brzegi jeziora są podmokłe i częściowo zalesione. W południowej jego części znajdują się dwie duże wyspy o klifowych brzegach: Ostrów (30 ha) i Kępa (18 ha). Większa z nich połączona jest z brzegiem zadrzewioną groblą. Zarówno na- wyspach jak i południowych brzegach jeziora, są bardzo dobre warunki do kąpieli i biwakowania. Na jeziorze istnieje możliwość uprawiania sportów wodnych. Tereny przybrzeżne są zagospodarowane przez ośrodki wczasowę. Obszary nadjeziorne znajdują się w strefie ciszy obowiązującej w godz. 22.00—7.00.Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1333 r. Obecnie należy do gminy Ostrowice.Z zabytków można zobaczyć kościół ryglowy z XVIII w. Coroczną imprezą we wsi jest organizowany w czerwcu Plener Plastyków Amatorów.PKS — przystanek; linie: Złocieniec, Połczyn Zdrój.Pole biwakowe nad jeziorem Siecino.
