Nadmorski Park Narodowy na wyspie Wolinie jest klejnotem pomorskiej przyrody i naturalnym muzeum, chroniącym nieprzeciętne bogactwo rodzimej flory i fau­ny oraz unikalne piękno krajobrazu polskiego wybrze­ża. Park Woliński powstał w 1960 r. i zawarł w swych granicach, na powierzchni 4628 ha, najbardziej malow­niczą, niezwykle pięknie urzeźbioną polodowcową część wyspy. Wysokie pagóry morenowe dochodzą urwiskami klifów z jednej strony do Bałtyku, z drugiej do Zalewu Szczecińskiego, a wnętrze pocięte jest głębokimi jarami i zapadliskami. Cały zaś teren pokrywa nie przerwana, zielona tkanina wspaniałych lasów.W rozległym kompleksie lasów Parku najbardziej interesujące z przyrodniczego punktu widzenia są cha­rakterystyczne dla Pomorza buczyny pomorskie , które zachowały tutaj stosunkowo dużo zna­mion pierwotnych. Płaty buczyn spotkać można w wie­lu miejscach na zboczach i kopułach wzniesień moreno-nych. Najciekawszą formą jest buczyna storczykowa , przywią­zana do nadmorskiego klifu; w Parku jest jedyne sta­nowisko w Polsce tego podzespołu lasu bukowego. Wśród roślin runa zwracają uwagę liczne gatunki stor­czyków. Rośnie tu stosunkowo najobficiej ładny buław-nik czerwony , pachnący podko-lan biały , mały, zielonawy wątlik dwulistna listera jajowata oraz dwa bezzieleniowe, pasożytnicze ga­tunki: gnieźnik leśny i żłobik ko-ralowaty .Typowa forma buczyny pomorskiej, rozprzestrzeniona jest szczególnie w części południowej Parku, w pobliżu Wapnicy i Trzciągowa. W zależności od panujących roślin w runie płaty lasu zróżnicowane są na dwie facje W jednej panuje perłowka jedno-kwiatowa , w drugiej — żywiec cebul­kowy Poza gatunkami panującymi pojawiają się w runie częściej: turzyca palczasta , wiechlina gajowa , sałatnikleśny , zawilec gajowy i fiołek leśny . Do ciekawszych roślin występujących w buczynie pomorskiej należy jarząb brekinia i kokorycz wątła .Większą powierzchnię od buczyn zajmują w Parku lasy mieszane bukowo-dębowe po­krywające przeważnie szczyty wzniesień morenowych. Charakterystycznymi roślinami w tym lesie są: wicio-krzew pomorski , groszek skrzydlasty przetacznik leśny kłosówka miękka tu­rzyca pigułko wata i fiołek Rivina . Na stromych zboczach północnych do lasu bukowo-dębowego wkraczają masowo mchy i budują przepojone wodą grube kobierce i poduchy. Szczególnie obficie rosną w tej odmianie zespołu: bie-listka , widłozęby płonnik , różne gatunki merzyków i wiele innych.Dość znacznie rozprzestrzeniony jest na terenie Parku trzeci typ lasu — bór mieszany dębowo-sosnowy W drzewostanie, obok sosny i dębu bez-szypułkowego, pojawiają się również buki. W silnie rozwiniętym runie panuje przeważnie borówka czarna , której towarzyszą między inny­mi: dość rzadki w głębi kraju storczyk tajęża jedno­stronna , pszeniec zwyczajny , śmiałek pogięty i siódmaczek leśny . W nie­których płatach boru mieszanego spotkać można rzadką, delikatną roślinkę o jasnoróżowych dzwonkowatych kwiatach — zimoziół północny . W miejscach bardziej świetlistych i suchszych boru mieszanego zamiast borówki czarnej pojawia się maso­wo borówka brusznica W obrębie Wolińskiego Parku Narodowego wydmy mają zasięg niewielki i ograniczony prawie wyłącznie do wybrzeża w okolicach Wisełki. Stąd też charaktery­styczny dla piaszczystych nadmorskich brzegów bór bażynowy reprezentowany jest w Parku na bardzo niewielkich powierzchniach. Po­dobnie w granicach Parku tylko koło Wisełki spotkać można typowe zbiorowiska wydmowe: zespół wydmuch-rzycy piaskowej i zespół ko­canek i jasieńca oraz zespół slonorośli plażowych , Tutaj też rośnie największa osobliwość flory wydmo­wej, chroniony mikołajek nadmorski . Należy żałować, że teren Parku nie obejmuje trochę większego odcinka wybrzeża piaszczystego, tak znamiennego dla Pomorza.Wielką osobliwość przyrodniczą Parku Wolińskiego stanowią strome urwiska nadmorskiego klifu. W niektó­rych miejscach ściany klifu są całkiem pionowe i zu­pełnie pozbawione roślinności. Szczególnie charaktery­styczne dla starszych ścian klifowych są gęste zarośla krzewu rokitnika zwyczajnego . Rokitnik jest rośliną pionierską, która opanowuje ur­wiste zbocza. Wśród zarośli rokitnika spotkać można liczne mchy, a wśród nich sporo gatunków rzadkich . W bardziej dostęp­nych partiach rozwija się roślinność murawowa. Od­grywa ona wielką rolę w utrwalaniu klifu, a przynaj­mniej skutecznie przeciwstawia się erozji ścian. Z ro­ślin charakterystycznych dla murawy klifowej masowo rośnie przelot pospolity i koni­czyna łąkowa , a dość licznie groszek żółty i driakiew gołębia . Na klifie wzdłuż Zalewu Szczecińskiego rozwija się inny zespół murawowy zestrzęplicą siną lepnicą wąskopłatko-wą , lucerną kolczastostrąkową , owsicą łąkową goź­dzikiem kartuzkim i wielo­ma innymi ciekawymi gatunkami kserotermicznymi.Roślinność zbiorników wodnych, szuwary, turzyco­wiska, podmokłe łąki torfowiskowe i olsy reprezento­wane są w obrębie Parku tylko fragmentarycznie.Podobnie jak roślinność, fauna Wolińskiego Parku Narodowego odznacza się wielkim bogactwem i zróżni­cowaniem. Świat zwierząt Wolina przyciągał od dawna zoologów, a obecnie obserwujemy szczególne nasilenie badań faunistycznych, których wyniki są równie im­ponujące, co ciekawe. W Parku żyje wiele zwierząt unikalnych, bardzo rzadkich, na granicy zasięgu, dla których Park stanowi ostoję i miejsce schronienia. Szczególnie dużo jest gatunków należących do elementu zachodniego.Ze zwierząt bezkręgowych bardzo ciekawą grupę sta­nowią kosarze , z których połowa znanych w Polsce gatunków występuje na Wolinie. Rzadkim przedstawicielem tej grupy jest charakterystyczny mie­szkaniec wydm, Oligophus agrestis, mający tu jedyne stanowisko w Polsce. W dziuplach dębów w pobliżu wolińskiego klifu żyje Larca lata, niezwykle rzadki w kraju przedstawiciel kleszczotków. Z pająków na Wolinie najdalej na północ wysunięte stanowisko ma okazały barwny tygrzyk . Z in­nych bezkręgowców warto przynajmniej jeszcze wspom­nieć o takich osobliwościach z punktu widzenia zoogeo­grafii, jak z równonogów podliść zwinny , stonóg murowy , z owadów pluskolec , ze ślimaków: ślimak gajowy lśniącoczarny, wielki ślimak Arion rufus i docierający do nas z północy ślimak poczwarówka prążkowana Z godnych uwagi płazów warto wymienić wykrytą ostatnio chronioną ropuchę paskówkę Z gadów żyje w Parku czarna odmiana żmii zygzako­watej i rzadki gniewosz miedzianka Ostatnie obserwacje ornitologiczne wykazują, że zmniejsza się w Parku liczebność ptaków, szczególnie drapieżnych, które na Wolinie żyły do niedawna w wiel­kiej obfitości. Wolin uchodzi za najbogatsze na zie­miach polskich stanowisko gnieżdżenia się wspaniałego orła bielika Znajduje się tutaj 11 gniazd bielików, z tego 5 na terenie Parku. Niestety, przeważnie orły nie wyprowadzają młodych i dlatego ilość ich bardzo spada. Niepokojący jest również uby­tek innych ptaków drapieżnych. Jeszcze można spot­kać na terenie parku rybołowa, pszczołojada, krogulca, sokoła wędrownego, kobuza, pustułkę, orlika krzykli­wego, myszołowa, kanię czarną i jastrzębia gołębiarza, ale już nie tak często jak w przeszłości. Przypuszcza się, że straty w awifaunie wiążą się ze stosowaniem na coraz szerszą skalę środków chemicznych przez czło­wieka.Woliński Park Narodowy, oprócz doniosłego znacze­nia przyrodniczego, spełnia dodatkowo niezwykle ważną rolę jako obiekt naukowy i dydaktyczny, a także jest doskonałym obszarem dla turystyki krajoznawczej i wy­poczynku człowieka.Parki1) Mokrzyca Wielka. Niewielki park przy szkole zawiera potężne okazy drzew rodzimych. Dęby osiągają tu 40 m wysokości i przeciętnie 4,0 m w ob­wodzie pni. Bardzo ładne są tutaj również cisy oraz buki, w tym odmiany czerwonolistne.2) Międzyzdroje. Park zdrojowy, w dzielnicy przymorskiej, bezpośrednio przy wale wydmowym. Oprócz ładnych drzew rodzimych: lip, wiązów, grabów, brzóz i klonów, rosną tu efektowne dęby piramidalne,platany i żywotniki.3) Świnoujście. Rozległy park zdrojowy urzą­dzony na miejscu boru nadmorskiego. Są tutaj liczne piękne okazy drzew liściastych wkomponowane między wspaniałe rodzime sosny.Pomniki przyrody1) ŚwinoujścieCisy „Żeglarze” — niezwykle dekoracyjnedrzewa przed wejściem do Kapitanatu Portu. Bluszcz „Rodzina” — potężna sosna, oplecio­na bluszczem, przedstawia się jako piękna kolumna zieleni.„Dąb Latarnikó w” — największy okaz dębu na Mierzei Przytorskiej; drzewo o obwodzie 5,35 m.2) MiędzyzdrojeDąb „Re gal ind a” — okazałe drzewo, o obwo­dzie pnia 4,0 m.Dąb „Telesfor” — wysokie, rozłożyste drzewo, o obwodzie pnia 5,15 m.Jesion „Olbrzymi” — jeden z najpiękniejszych okazów w województwie, mający wyjątkowo piękną strzałę i obwód pnia 3,4 m.3) WapnicaDąb „Prastary” — najpotężniejszy z dębów wo­lińskich o obwodzie 6,4 m.4) LubinLipy „Babki Proszalne” — trzy stare, po­tężne lipy; największy okaz ma u podstawy obwód pnia 7,5 m.5) W a r n o w o„W ydrzy Głaz” — kamień polodowcowy o ob­wodzie 7,0 m; leży w wodzie przy brzegu Jeziora Czajczego.6) Karnocice„Dzikie urwisko” — wysoki, malowniczy kli­fowy brzeg Zalewu Szczecińskiego.7) Trzciągowo„Turkusowe Jezioro” — osobliwe jeziorko w miejscu eksploatacji kredy, o wodzie niezwykłej barwy.8) Wolin„Wzgórze Wisielców” — dawny słowiański żalnik , którego pozostałością są liczne interesujące kurhany.

Comments

comments