REZERWAT RADĘCIN
Rezerwat leśny o powierzchni 46,34 ha, położony w środku najwspanialszego na Pojezierzu Myśliborskim masywu lasów, niedaleko miejscowości Moczele, w gromadzie Radęcin, przy leśniczówce Zacisze , w nadleśnictwie Wygon. Rezerwat utworzony 30 VI 1964 r. w celu zachowania jednego z nielicznych pozostałych fragmentów pierwotnej puszczy dębowo–bukowej rozciągającej się nad rzeką Drawą.Jest to niezwykle piękny, stary drzewostan, osiągający wiek 300, a w niektórych partiach 400 lat. Dęby i buki są wyjątkowo potężne i dorodne, pnie ich często przekraczają w obwodzie 3 m, a wysokość dochodzi do 40 m. Drzewa są proste i strzeliste jak kolumny i wysoko rozwijają korony. Niższą warstwę pod dębami i bukami tworzy często grab. Roślinność runa, ze względu na dość silne zacienienie dna lasu, rozwija się słabo. Najliczniej występują gatunki wczesnowiosenne, które kwitną przed wykształceniem liści na drzewach, charakterystyczne dla buczyn, jak marzanka wonna czerniec gronkowy pospolite zawilce , a gdzieniegdzie spotyka się kępki perłowki jednokwiatowej . Z roślin chronionych z rzadka pojawia się wawrzynek wilczełyko i storczyk gnieżnik leśny Rezerwat „Łasko”Rezerwat ptaków o powierzchni 19 ha utworzono 30 VI 1964 r. na wyspie na jeziorze Przytoczno, koło miejscowości Łasko, w nadleśnictwie Wygon, w celu zachowania jednej z największych kolonii lęgowych czapli siwej oraz innych rzadko spotykanych gatunków fauny ptaków.Wyspa pokryta jest 120-letnim lasem sosnowym z udziałem dębu i buka, a także z domieszką innych— 180 — drzew liściastych, jak lipa, grab, topola biała i czarna, osika i klon. Kolonia czapli zajmuje rozległy środek wyspy. Gniazda umieszczone są w koronach strzelistych sosen, najczęściej po 1—4 na jednym drzewie, rzadziej gniazd jest więcej Trafiają się także pojedyncze gniazda na bukach. W niektórych latach łączna liczba gniazd przekracza 200.Oprócz czapli spotyka się w rezerwacie również inne rzadkie ptaki: puchacza orła bielika kanię czarną , a nad wodą obserwowano bardzo rzadko gnieżdżącego się w Polsce nura ParkiBarnimie. Park, malowniczo położony nad Drawą, zawiera wiele starych, pomnikowych i interesujących drzew. Dęby osiągają w obwodzie 5,4 m, a jesiony — ponad 3,0 m. Rosną tu ponadto dorodne, okazałe buki, przeważnie w pięknej odmianie czerwonolistnej, oraz lipy i kasztanowce. Z gatunków obcych na uwagę zasługują tulipanowiec , peru-kowiec i świerki kłujące Stary Klukom. W niewielkim parku rośnie dużo starych drzew: okazałe wejmutki ozdobne świerki srebrzyste osobliwa jodła Veitcha , dorodne buki, dęby, magnolie, daglezje i modrzewie. Jeden szczególnie piękny dąb ma trzy potężne konary i pień o obwodzie 6,5 m.3). N ę t k o w o. Niewielki, wartościowy, wymagający opieki park. Rośnie w nim dużo gatunków egzotycznych: jodła jednobarwna i mandżurska siwa odmiana daglezji dąb czerwony , jarząb mączny i wiele innych. Wśród ozdobnych krzewów występuje ładna hortensja bukietowa 4) Radaczewo. Park odznacza się bogatą kolekcją gatunków, a także zaawansowanym wiekiem i okazałością drzew. Dużo jest w nim dębów znacznych rozmiarów są stare buki, daglezje i cisy. Do ciekawszych gatunków obcego pochodzenia należą: świerk biały , lipa srebrzysta orzesznik iglicznia i jałowiec wirginijski Pomniki przyrody1) Choszczno„Lipy Czarneckiego” — piękne zabytkowe drzewa przy wałach miejskich.2) K i e ł p i n yDęby im. prof. W. Szafera — grupa potężnych dębów koło stacji kolejowej, których obwody pni dochodzą do 6,0 m.3) R ę b u s zDąb im. prof. B. Dyakowskiego — wspaniały okaz drzewa o obwodzie 7.35 m.4) KonotopDąb „Pra.stary — pomnikowe drzewo wysokości 25 m, rosnące na terenie państwowego gospodarstwa rolnego.5) ZaciszeGłaz „Dziewiczy” — potężny kamień narzuto-wy o obwodzie 14,2 m, wystający z wód Drawy w są-siedztwie rezerwatu „Radęcin”. Stanowiska rzadszych ptakówW następujących miejscowościach powiatu choszczeń-skiego znajdują się stanowiska chronionych i rzadszych ptaków: 1) Bierzwnik — żurawie i czaple; 2) Breń — łabędzie; 3) Drawno — bocian czarny; 4) Dominikowo — czaple; 5) Głusko — kormorany i żurawie; 6) Korytowo — żurawie; 7) N i e-m i e ń s k o — żurawie; 8) Prostynia — kormorany; 9) Radęcin — żurawie; 10) S ł a w ę c i n — czaple; 11) $więciechów — żurawie: 12) Wygon — bocian czarny.Powiat goleniowski jest pod względem przyrodniczym niezwykle interesującym rejonem torfowiskow-leśnym. Nie posiada jednak na razie rezerwatów. Na prawną ochronę czeka 11 projektowanych rezerwatów, i dopiero wtedy obszar powiatu uzyska z punktu widzenia przyrodniczego należną sobie rangę na terenie Pomorza Szczecińskiego. Szczególne znaczenie mają tutejsze osobliwości przyrodnicze z kręgu zbiorowisk torfowiskowych. Najpiękniejsze fragmenty mszarów i wrzosowisk torfowiskowych znajdują się wśród lasów Puszczy Goleniowskiej nad pełnymi uroku jeziorkami: Czarcie Jezioro, Trzęsacz, Lewino, Dołgie i Żółwia Błoć. Różne typy lasów torfowiskowych mają być objęte w przyszłości ochroną na torfowiskach: „Wilcze Uroczysko”, .,Gowienica”, „Pogrzymie” i „Rokitka”. Unikalne atlantyckie zarośla woskownicy znajdują się w najbujniejszej postaci na torfowisku „Czarnocin”. Na wydmie„Krzewina” nad Zalewem zachował się i czeka naochronę prawną piękny płat lasu dębowo-sosnowegoz wiciokrzewem pomorskim. Stworzenie sieci rezerwa-tów na terenie powiatu goleniowskiego należy do naj-pilniejszych zadań. ParkiBrzozowo. Małe skupienie drzew, wśród których są dwa piękne okazy niezwykle rzadkiego u nas przedstawiciela drzew egzotycznych — wiązowca zachodniego gatunek ten nigdzie więcej z wyjątkiem Szczecina nie występuje. Wiązowiec rośnie tam w grupie modrzewi, kasztanowców i grabów.D a n o w o. W małym parku na szczególną uwagę zasługuje klon srebrzysty o bardzo ciekawej postaci. Z grubego pnia tego klonu, o obwodzie około 8 m, oddziela się osiem potężnych konarów, jak gdyby osobnych pni.M a c i e j e w o. Malowniczo położony nad jeziorem park ma bogatą kolekcję drzew iglastych: świerków, żywotników i jodeł. Do najstarszych drzew należą okazy jodły kaukaskiej oraz żywotnika zachodniego drzew liściastych na uwagę zasługują dęby — błotny, szkarłatny i czerwony Tarnowo. W dużym parku wśród cennych starych drzew rośnie wiekowy kasztan jadalny obficie owocujący, wspaniały dąb czerwony o obwodzie 4,0 m i stary cis który ma pięć grubych konarów, każdy o obwodzie 1 m. Bardzo okazałe są tutajfrownież lipy, buki, modrzewie, daglezje i świerki.Trzebianowo. W ładnie położonym na wzgórzu parku jest dużo starych drzew rodzimych, obok których występują też dorodne okazy gatunków obcych: choina kanadyjska jałowiec wirgi-nijski — 1,2 m w obwodzie, jodła jednobarwna i inne. Piękny, stary cis ma pień o obwodzie 1,1 m.Pomniki przyrody1) Kliniska WielkieLipa „Anna” — wspaniały okaz drzewa o kilku potężnych konarach, rozgałęziających się z grubego pnia o obwodzie 8,4 m.2) MaszewoGrupa pięknych lip i jednego dębu pod nazwą „Ośmiu Apostołów i Judas z”.Stanowiska rzadszych ptakówW obrębie powiatu goleniowskiego stwierdzono stanowiska chronionych i rzadszych ptaków w następujących miejscowościach: 1) Czarnocin — orzeł bielik: 2) Świnoujście — orzeł bielik; 3) Kliniska — orzeł bielik; 4) Komorowo — żurawie; 5) Lubczyna — łabędzie; 6) Łożnica — żurawie; 7).Miłowo — żurawie; 8) Mosina — żurawie; 9) Przybiernów — żurawie; 10) Rokita — myszołów; 11) Stepnica — żurawie, łabędzie; 12) Widzieńsko — czaple.Rezerwat „Jezioro Liwia Łuża”Rezerwat ptaków, utworzony 8 VII 1959 r. w celu zachowania naturalnego środowiska lęgowego łabędzia niemego na jeziorze o powierzchni 220 ha, będącym równocześnie ostoją wielu gatunków ptactwa wodno-błotnego. Jezioro Liwia Łuża położone jest na terenie gromady Śliwin, niedaleko nadmorskiego kąpieliska Niechorze. Jest to rezerwat częściowy, w którym dozwolony jest kontrolowany odłów ryb z jeziora. : Jezioro jest płytkie i w znacznej części zarośnięte szuwarem trzciny, oczeretu bądź pałki, co stwarzaciągnie Się podmokły łęg olszynowy, W którym gnieździ się bardzo liczne ptactwo śpiewające. Jesienią w lesie zerują: kwiczoł paszkot drozd rdzawoboczny oraz liczne sikorki . Pozostałe partie wybrzeża jeziora stanowią pła-sprzyjające warunki lęgowe dla bogactwa ptasiego świata. Gnieżdżą się tu i żerują w wielkich ilościach: łabędź niemy oraz kaczki: krzyżówka cyranka roże-niec czernica i gągoł Jesienią nocują w szuwarach przelotne dubelty i kszyki Zimą, jeżeli jezioro nie jest zamarznięte, pojawiają się dużymi grupami lodówki uhle i markaczki czarne .Także najbliższe otoczenie jeziora jest dogodne do gnieżdżenia się ptactwa. Wzdłuż północnego brzeguskie łąki torfowiskowe. Gnieżdżą się tutaj: kwiczoł, paszkot, pokląskwa, brodziec krwawodzioby i wiele innych. W przelocie zatrzymują się na łąkach dla odpoczynku i zdobycia pokarmu stada czajek biegusów i rycyków Łącznie w rezerwacie zarejestrowano ponad 100 gatunków ptaków, wśród których na szczególną uwagę zasługują: gągoł krzykliwy tracz długodzioby i orzeł bielik — birkut , który stale przylatuje nad jezioro z gniazda oddalonego od rezerwatu o 2 km; pojawienie się birkuta w powietrzu wywołuje zawsze wśród ptaków na jeziorze wielki popłoch.Parki1) Karnice. Duży park nad strumieniem, który rozdziela go na dwie części. Interesujące są tu wysokie jodły kaukaskie , których pnie osiągają 3,4 m w obwodzie, oraz stare cisy Partia parku nad samą rzeczką ma charakter naturalnego lasu łęgowego.Li sowo. Niewielki, lecz ładny park, zawierający sporo starych, cennych drzew rodzimych i obcych. Szczególnie okazały jest modrzew mający pień o obwodzie 3,0 m, a bardzo ozdobną i efektowną formę ma dąb stożkowy Płoty. Są tu dwa piękne parki bogate w gatunki drzew i krzewów obcego pochodzenia. Park miejski obfituje w drzewa iglaste: różne świerki, kilka gatunków jodeł, ciekawe sosny: górska i limba , tsugi i daglezje.Również dużo rzadkich, egzotycznych gatunków występuje w drugim parku przy Technikum Rolniczym. Rosną tam: orzesznik pięciolistkowy i siedmiolistkowy katalpy , perłowiec japoński oraz ciekawe odmiany buków, dębów i kasztanowców. Z drzew iglastych piękna i unikalna jest kolekcja jodeł. Występują tu jodły: olbrzymia, biała, balsamiczna, kaukaska, jednobarwna i szlachetna Wiosną szczególnie piękne są kwitnące fioletowo różaneczniki magnolie i bzy lilaki. Park w Płotach należy do najcenniejszych parków w województwie.4) Trzygłów. W niedużym parku rosną piękne,stare drzewa krajowe i obce, prawdziwe zabytki przy-rody. Na uwagę zasługują lipy, z których najgrubszama 5,85 m obwodu. Walorem parku jest poza tym jegomalownicze położenie nad jeziorem.Pomniki przyrody1) KłodkowoLipy — dwa wielkie zabytkowe drzewa.2) StołążAleja lipowa — szczególnie piękna aleja starych drzew, o obwodzie do 4 m; mały park przy pałacu.Stanowiska rzadszych ptakówOstatnio obserwowano rzadsze ptaki na terenie powiatu gryfickiego, wyłączając ptasi raj na jeziorze Liwia Łuża, tylko w miejscowościach: 1) Łopianów — czaple i 2) Ś 1 i w i n — orzeł bielik.
